مقدمه ای بر رستم و اسفندیار به چاپ دهم رسید - وبلاگ آبی اناری ها

به گزارش وبلاگ آبی اناری ها(ایبنا)، شاهرخ مِسکوب در 20 دی سال 1304 در شهرستان بابل به دنیا آمد و در 23 فروردین 1386 از جهان رفت. از وی آثار فراوانی به ویژه در حوزه اندیشه و نیز پژوهش های ادبیات فارسی و خاصه شاهنامه به جای مانده است.

دو نمونه برجسته از این دست، سوگ سیاوش: در مرگ و رستاخیز و نیز مقدمه ای بر رستم و اسفندیار است. انتشارات علمی و فرهنگی کتاب اخیر، یعنی مقدمه ای بر رستم و اسفندیار، را به تازگی و در روزهای نزدیک به تولد این نویسنده، برای نوبت دهم بازچاپ نموده است.

داستان رستم و اسفندیارِ بازتاب یافته در شاهنامه فردوسی، یکی از طولانی ترین داستان های شاهنامه و از نظر ادبی از درخشان ترین بخش های آن به شمار میرود. این داستان به رزم شاهزاده اسفندیار و رستم، پهلوان نام آشنای زابلیِ شاهنامه، اختصاص دارد. اسفندیار قهرمان دین زرتشت است.

او با انگیزه های بهدینی و توسعه زمین از بت پرستان و راهنمایی بی رهان به راه دین می جنگد و در ابتدای گفت وگو با رستم به صراحت می گوید که کمر از بهر دین بسته است. البته نیم نگاهی نیز به قدرت پس از پدر دارد و به تعبیر مِسکوب: فرشته ای فارغ از امیال دنیای دون نیست، انسانی است با سرشتی زمینی و آسمانی. ص 37.

شاهرخ مِسکوب در کتاب مقدمه ای بر رستم و اسفندیار، همان طور که از نامش برمی آید بر این داستان شاهنامه که در نهایت به هماوردی اسفندیار با رستم ختم می گردد تمرکز نموده است؛ اسفندیار رویین تنی (جز در چشم) که از سوی پدر شاهِ قدرت پرستش، گشتاسپ، در ظاهر برای جنگ با رستم و در باطن با هدف از میان رفتن و حذف شدن روانۀ جنگ شده است.

مِسکوب در کتاب با نهایت روانی و شیوایی قلم، بیشتر با دستمایه های مضمونی داستان رستم و اسفندیار و ابعاد اندیشه برانگیز آن کار دارد. مضامینِ بی زمانی انسانی ای همانند قدرت پرستی، مکر، مرگ، خردمندی، تعصب، غرور و... . البته بازنمایی ظرافت های هنری فردوسی در داستان گویی نیز محلّ توجه مِسکوب در این کتاب است. با این حال بیش از فُرم و قالب، محتوای حماسه در این کتاب موضوع واکاوی های مِسکوب است.

شایسته توجه است که این کتاب در سال های ابتدایی از سوی انتشارات امیرکبیر در سال 1342 چاپ شده و سال ها هم این انتشار حتی تا یکی دو دهه گذشته ادامه می یابد. در ادامه انتشارات علمی و فرهنگی و در آن موقع به صورت همزمان در کتاب های جیبی مؤسسه فرانکلین مسئولیت چاپ این اثر خواندنی را بر عهده می گیرد.

این را هم باید گفت که چاپ مقدمه ای بر رستم و اسنفدیار محدود به این دو نشر نیست و از سوی ناشرانی دیگری هم گاه گاه در این سال های بلند حیات منتشر شده است.

همان طور که پیشتر گفته شد، چاپ نو و دهم مقدمه ای بر رستم و اسفندیار شاهرخ مِسکوب در سال 1400 و در شمارگان 1000 به همراه اصل داستان رستم و اسفندیار (چاپ مسکو) با قیمت 47 هزار تومان و از سوی انتشارات علمی و فرهنگی در دسترس علاقه مندان و کتابخوانان قرار گرفته است.