کوشش برای کشف اکسیر جاودانگی - وبلاگ آبی اناری ها

به گزارش وبلاگ آبی اناری ها، بیماری های قلبی، سرطان، دیابت، زوال عقل و... فقط تعدادی از بیماری هایی هستند که هرساله میلیارد ها دلار صرف تحقیق و کوشش برای ریشه کن سازی آن ها انجام می گردد. با این وجود حتی اگر بشر بتواند درمانی قطعی برای هریک از این امراض پیدا کند، باز هم راه فراری از آخرین ایستگاه زندگی؛ یعنی مرگ نیست.

به گزارش وبلاگ آبی اناری ها، دکتر جی اولشانسکی استاد اپیدمیولوژی و آمار زیستی در دانشگاه ایلینوی دانشکده بهداشت عمومی شیکاگو می گوید: بشر تا زمانی که نتواند فرآیند پیری (Aging) را متوقف سازد، پی به راز جاودانگی نخواهد برد.

اما آیا روزی خواهیم توانست این کار را انجام بدهیم؟ چه تضمینی وجود دارد که گام در جهت گسترش طول عمر در راستا نادرستی نباشد؟ آیا شواهدی در طبیعت در این زمینه وجود دارد و اینکه چرا برخی از محققان در این زمینه بسیار امیدوار هستند؟ ساید بتوان گفت همه این سوالات قطعاتی از پازل جاودانگی هستند، معمایی که دنیا را دگرگون خواهد نمود؛ نامیرایی...

دکتر اوبری دو گری (Aubrey de Grey) را شاید بتوان پیشوای موضوع جاودانگی دانست که توجه گسترده ای را به این اعتقاد جلب نموده است. دی گری می گوید: محدودیتی برای سالم نگه داشتن افراد وجود ندارد و شاید روزی دارو های ضد پیری با تنظیم مجدد یا برگشت ساعت فیزیولوژیک بدن بتواند آسیب های وارد شده به بدن را از بین ببرند. او رئیس ارشد علوم و بنیان گذار بنیاد مرکز تحقیقات SENS است که تحقیق در خصوص چگونگی مهار ترمز برای پیری را تأمین می نماید.

از نظر تئوری دیدگاه دی گری خیلی دور از ذهن نیست؛ چراکه طبیعت توانسته است مهر تأییدی بر اکسیر جاودانگی بزند. عروس دریایی جاویدان گونه ای با نام علمی Turritopsis dohrnii قادر است سلول های خود را از حالت بالغ به نابالغ بازگرداند و در یک چرخه زندگی بسیار منظم دوباره جوان گردد. این تنها حیوانی است که می تواند با بازگشت از عظیم سالی به مرحله پولیپ خود در صورت تهدید خطر یا گرسنگی مرگ را فریب بدهد.

سرنخ های دیگری برای زندگی ابدی احتمالی نیز ممکن است در زیر آب وجود داشته باشد. برخی از صدف های دریایی می توانند بیش از 500 سال عمر نمایند.

خرچنگ های دریایی ذخیره ای به ظاهر نامحدود از یک آنزیم جوانی را فراهم می نمایند و برخی از دانشمندان را به این فکر وا داشته است که سخت پوستان در بهترین شرایط ممکن است برای همواره زنده بماند.

محققان در میان انسان ها درحال مطالعه روی افراد پیر هستند. افرادی که نه تنها طول عمر بالاتری دارند، بدون بسیاری از بیماری های مزمن که هم سالان آن ها را آزار می دهند، زندگی می نمایند.

اطلاعات نشان می دهد افرادی که از 95 تا 112 سال دارند، به سرطان، بیماری قلبی، دیابت، پوکی استخوان و سکته مغزی تا 24 سال دیرتر از افراد با طول عمر متوسط مبتلا می شوند.

کشف این علت با تقلید اطلاعات به دست آمده از DNA این افراد شاید بتواند زمینه را برای ژن تراپی هدفمند برای سایر افراد نیز هموار سازد.

اولشانسکی می گوید: به احتمال زیاد راز هایی در ژنوم آن ها وجود دارد که درنهایت کشف می شوند و به ما یاری می نمایند تا مداخلات درمانی را برای تقلید اثرات کاهش پیری انجام بدهیم.

درمان پیری از این طریق ممکن است نتیجه بیشتری نسبت به هدف قرار دادن بیماری های فردی داشته باشد. به این دلیل که حتی اگر بتوانید از هر بیماری فرار کنید، راه فراری برای پیری وجود ندارد.

دی گری می گوید: طول عمر عارضه جانبی سلامتی و پیری یک بیماری است. اگر بتوانیم افراد را سالم نگه داریم، احتمال مرگ آن ها کاهش می یابد.

متفورمین، داروی ضد پیری؟

مطالعات قبلی نشان داد که در افراد دیابتیک نوع 2 که متفورمین مصرف می نمایند، میزان مرگ و میر آن ها به هر علتی در مقایسه با همسالانی که این دارو را مصرف نمی نمایند، کمتر است. به نظر می رسد متفورمین به مهار بروز بیماری های وابسته به سن، ازجمله بیماری های قلبی، زوال عقل و آلزایمر یاری می نماید. همچنین ممکن است خطر ابتلا به بسیاری از انواع سرطان را کاهش و همچنین احتمال زنده ماندن را افزایش بدهد. مشاهدات صورت گرفته از ابتدای پاندمی COVID-19 نشان می دهد افرادی که هنگام مصرف متفورمین به ویروس مبتلا می شوند، احتمال کمتری برای بستری شدن در بیمارستان و مرگ را دارند.

در همین زمینه یک مطالعه کلینیکال ترایال طراحی شده است که اکنون در فاز 3 بالینی قرار گرفته است. این مطالعه با نام TAME (Targeting Aging with Metformin) یا هدف گیری پیری با متفورمین با هدف اثبات اینکه این داروی ارزان قیمت و در دسترس ممکن است، یک اکسیر ضد پیری باشد، انجام می گردد. ذکر این نکته حائز اهمیت است که سبک زندگی سالم می تواند سال ها به زندگی بیشتر افراد بیافزاید و درواقع پیری سلولی را بهبود ببخشد.

برخی از پر بازده ترین کار ها برای این موضوع سیگار نکشیدن، فعالیت بدنی بیش از 5 ساعت در هفته و حفظ وزن طبیعی است. دارو ها همچنین می توانند با قطع نشانگر های متداول پیری ازجمله طول تلومر، التهاب، استرس اکسیداتیو و کاهش متابولیسم سلول این کار را انجام بدهند.

یکی از مهم ترین دلایل ایجاد پیری، انباشت سلول های آسیب دیده است.

سلول های آسیب دیده به عنوان راهی برای محافظت از بدن در برابر تقسیم سلولی مضر یا غیرقابل کنترل غیرفعال می شوند. اما مانند یک سیب کرم خورده که سیب های سالم را نیز خراب می نماید. سلول های پیر (Senescent cells نیز سلول های سالم مجاور خود را تشویق می نمایند که دچار نقص عملکرد شوند. همچنین پروتئین هایی منتشر می نمایند که آتش التهاب را روشن می نمایند. بدن شما به طور طبیعی این سلول ها را از بین می برد. اما سیستم های ایمنی افراد مسن پاک سازی سخت تری دارند. بنابراین سلول های پیر می توانند در همه جای بدن پدیدار شوند. تخلیه این بقایای انباشته ممکن است یکی از راه های جلوگیری از پیری باشد.

جیمز کرکلند یکی از محققانی است که این نظریه را آنالیز می نماید. وی مخلوطی از داروی سرطانی Dasatinib و یک رنگدانه گیاهی به نام کوئرستین را به افراد مبتلا به بیماری کلیوی دیابتی داد. کوئرستین نوعی آنتی اکسیدان است که در انگور، گوجه فرنگی و سایر میوه ها وجود دارد و به سبزیجات عطر و طعم می بخشد. یک آزمایش بالینی فاز 1 نشان داد که ترکیب dasatinib-quercetin بافت های افراد مبتلا را از سلول های پیر پاکسازی می نماید.

به گزارش وبلاگ آبی اناری ها، در مطالعه ای دیگر دانشمندان از اکسیژن درمانی برای مقابله با سلول های پیر استفاده کردند. سی و پنج عظیمسال 64 ساله و بالاتر اکسیژن درمانی را در یک محفظه تحت فشار دریافت کردند. پس از 60 جلسه روزانه آن ها کاهش سلول های پیر و بهبود طول بخش های از DNA به نام تلومر را نشان دادند. تصور می گردد که بخش های کوتاه تلومر ها یکی دیگر از علائم پیری است. محققان همچنین به دنبال فناوری ویرایش ژن CRISPR برای درمان های ضد پیری هستند؛ اما آزمایش ها تا به امروز فقط روی موش ها صورت گرفته است.

اداره سرشماری آمریکا پیش بینی می نماید که آمریکایی های متولد 2060 باید به طور متوسط 85.6 سال زندگی نمایند، درحالی که این رقم برای سال 2018 در حدود 78 سال بود. پیش بینی De Grey متفاوت از این اعداد است. وی معتقد است که امید به زندگی برای برخی متولدین سال 2100 ممکن است 5000 سال باشد! با تمام این اوصاف هنوز راه زیادی تا کشف معمای جاودانگی باقی مانده است. کوشش های بسیاری در جهت کاهش پیری و افزایش طول دوران جوانی در حال اجرا است؛ اما باید دید که بشر ماجراجو تا کجا پیش خواهد رفت و چه اندازه می تواند راز نامیرایی را کشف کند.

ترجمه و تألیف: پوریا غیاثی، ایمونولوژیست دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی