ارتقا و حفظ حافظه نقش مهمی در سلامت شناختی دوران سالمندی دارد
به گزارش وبلاگ آبی اناری ها به نقل از ستاد توسعه علوم و فناوری های شناختی، دکتر جواد حاتمی استاد دانشکده روانشناسی دانشگاه تهران و مجری طرح تغییرات حافظه و کارکردهای اجرایی آن درگذر از بزرگسالی به سالمندی گفت: حافظه با افزایش سن کاهش می یابد، اما میزان کاهش در افراد مختلف و انواع حافظه یکسان نیست.
وی با بیان اینکه سالمندی پیروز یکی از اصطلاحاتی است که در دوران جدید به دلیل افزایش جمعیت سالمندان در جوامع مختلف فراگیر شده است، گفت: به همین دلیل توجه به موضوعاتی همچون سلامت شناختی در دوران سالمندی درحال افزایش است.
حاتمی اضافه نمود: سالمندی پیروز همزاد دیگری دارد با نام ذخیره شناختی یا ذخیره مغزی، که دارای ارتباط نزدیکی با سلامت شناختی است .
به گفته وی ذخیره شناختی استعاره ای است که با الهام از مفهوم پس انداز بانکی شکل گرفته است و برخورداری از بعضی ویژگی ها و انجام بعضی از فعالیت ها در طول عمر موجب می گردد مغز ما ذخیره شناختی خود را برای مواجهه با بحران ها یا مسائل ناشی از کهولت سن افزایش دهد.
استاد دانشکده روانشناسی دانشگاه تهران یادآور شد: هدف دوم این پژوهش آنالیز عواملی همچون تحصیلات، فعالیت های فکری، شخصیت و حالات عاطفی در تغییر انواع حافظه بوده است.
حاتمی یادآور شد: نتیجه پژوهش عملی از یک جمعیت آماری نشان می دهد حافظه رویدادی و حافظه فعال بیشتر از حافظه معنایی با افزایش سن دچار افت می گردد و حافظه ضمنی یا آماده سازی نیز تقریبا نسبت به افزایش سن مقاوم است و بخش دیگری از تحلیل یافته ها نشان می دهد که افت عملکرد حافظه رویدادی می تواند به واسطه کاهش ظرفیت حافظه فعال و بعضی از کارکردهای اجرایی باشد.
به گفته وی، بخش دیگری از داده های این مطالعه به موضوع ذخیره شناختی مربوط می گردد و نتایج نشان دادند نقش تحصیلات می تواند موجب تعدیل اثر منفی سن بر حافظه معنایی گردد.
این محقق اضافه نمود: در آنالیز حافظه افراد بالای پنجاه سال و نقش تحصیلات در آنها مشاهده شد، عملکرد افرادی که تحصیلات شان در طول دوره زندگی توزیع شده بود بهتر از آنانی بود که در اوایل بزرگسالی تحصیل شان به اتمام رسیده است و از میان ویژگی های مختلف شخصیتی، دو ویژگی تجربه جویی و توافق پذیری رابطه مثبتی با عملکرد حافظه داشتند.
استاد دانشگاه تهران گفت: به نظر می رسد این دو ویژگی شخصیتی می توانند اثر سن بر حافظه فعال را تعدیل نمایند؛ عامل دیگری که نقش آن در حفظ توانایی حافظه آنالیز شد فعالیت های ذهنی بود. یافته ها حاکی از آن است که فعالیت ذهنی با همه انواع حافظه رابطه مثبت دارد.
وی با بیان اینکه مطالعه آنالیز نگرش شرکت نمایندگان نسبت به عملکرد حافظه آنها نیز یکی از موضوعات مهم در این پژوهش است، بطوری که یافته های حاکی از آن است که ویژگی های شخصیتی بهتر از توانایی های واقعی می تواند نگرش ما را نسبت به حافظه مان تعیین کند و نگرانی در ارتباط با توانایی حافظه بیشتر به شخصیت ما بستگی دارد.
حاتمی خاطر نشان کرد: رصد شرکت نمایندگان این مطالعه درسال های آینده و آنالیز سلامت شناختی آنان یکی از موضوعات مهم در این پژوهش است و آنالیز سوابق این افراد می تواند به فهم عوامل موثر در سلامت شناختی یاری کند.
وی عنوان نمود: درجریان طرح تحقیقاتیتغییرات حافظه و کارکردهای اجرایی در گذر از بزرگسالی به سالمندی، خط پژوهشی سالمندی و سلامت شناختی در گروه روانشناسی سلامت دانشکده روانشناسی دانشگاه تهران پایه گذاری شد.
استاد دانشکده روانشناسی دانشگاه تهران، شکل گیری این جریان پژوهشی را یکی دیگر از ملموس ترین و مهمترین دستاورد این پروژه برشمرد و گفت: تا کنون دو رساله دکتری با استفاده از یافته های این مطالعه دفاع شده است و سه رساله دیگر در حال اجرا است.
وی اضافه نمود: این رساله ها علاوه بر انتها نامه هایی است که در مقطع کارشناسی ارشد اجرا شده و در همین چارچوب گروه هایی هم شکل گرفته اند که در حال آماده سازی بسته های مداخله ای برای ارتقا سلامت شناختی در سالمندی هستند.
مجری این طرح پژوهشی اضافه نمود: ایجاد بانک داده های ترکیبی حافظه و متغییر های کلان برای آنالیز سبک زندگی، شاخص های سلامت، تاثیر آلودگی محل سکونت، الگوهای تغذیه و بسیاری از اطلاعات دیگر یک دستاورد دیگر از اجرای این پژوهش است که با تحلیل آنها می توان یافته های جدید و ارزشمندی را در اختیار محققان قرار دهد و رابطه این فاکتورها با سلامت شناختی و عملکرد حافظه مورد ارزیابی قرار گیرد.
منبع: خبرگزاری مهر